Falënderimi qoftë për Allahun e Madhërishëm, prej të cilit kërkojmë ndihmë, falje dhe udhëzim. Ndërsa bekimet e Allahut qofshin për Muhamedin a.s. për familjen e tij, për shokët e tij dhe për të gjithë ata që e ndjekin rrugën dhe mësimet e tij deri në amshim.
Vëllezër besimtarë!
Në hutben e sotme, me lejen dhe ndihmën e Allahut, do të flasim në temën:Dita kur njeriu do të ikë nga prindërit dhe fëmijët e tij
Një nga parimet themelore të besimit islam është,besimi në Ditën e Gjykimit dhe dhënia e llogarisë para Krijuesit të Lartësuar, për atë që kemi vepruar në këtë botë.Prandaj, ne muslimanët besojmë me bindje në Ditën e Gjykimit dhe në skenat dhe gjendjet e tmerrshme, ndaj të cilave do të ekspozohen njerëzit, për të cilat Allahu i Plotfuqishëmna ka treguar në Kuran dhe Pejgamberi (savs)në Sunet.
Në këtë tekst, do t’ përmendim disa ajete dhe disa hadithe, të cilat na kujtojnë ahiretin dhe gjendjet e tmerrshme, të cilat do t’i përjetojnë njerëzit në Ditën e Gjykimit.
Allahu i Plotfuqishëm, thotë:
“Por, kur të vijë ushtima. – atë Ditë nejriu do të ikë nga i vëllai, – nga e ëma dhe nga i ati, – nga e shoqja dhe nga fëmijët e vet. Atë Ditë, secili prej tyre do të ketë shqetësim pr veten,sa do t’i mjaftojë.”(Abese, 33-37)
Duke i komentuar këto ajete në Tefsirin e tij, Ibn Kethiri e citon transmetimin nga Ikrime, në të cilën thuhet:“Në Ditën e Gjykimit, burri do të takojë gruan e tij dhe do t’i thotë: ‘Më thuaj se çfarë burri kam qenë unë në dynja?’ Ajo do të përgjigjet: ‘Ti më ishe burrë i mrekullueshëm’, dhe do të flasë për të shumë mirë. Pastaj do t’i thotë asaj: ‘Unë prej teje sot kërkoj të ma japësh vetëm një nga veprat tua të mira, ndoshta ajo do të më shpëtojë nga kjo që po shohësh.’ Ajo do t’i thotë: ‘Me të vërtetë kjo që po kërkon tiështë e vogël, por unë nuk mund të të jap asnjë nga veprat e mia të mira, sepse edhe unë kam frikë nga ajo që ti ke frikë.’
Atë ditë, babai do ta takojë djalin e tij dhe do t’i thotë: ‘O biri im, çfarë babai isha unë?’ -dhe djali do ta lavdërojë dhe do të flasë shumë mirë për të si prind. Atëherë babai i tij do t’i thotë: ‘O biri im, sot unë kërkoj nga ti që të më japësh një nga veprat tua të mira, ndoshta ajo do të më shpëtojë nga kjo që po shohësh.’Djali do t’i thotë: ‘O baba, me të vërtetë kjo që po kërkon ti është e vogël, por unë nuk mund të të jap asnjë nga veprat e mia të mira, sepse edhe unë kam frikë nga ajo që ti ke frikë.”
Në një transmetim të besueshëm, thuhet se atë ditë, pejgamberët më të zgjedhur – Ulul-azmi(Nuhu, Ibrahimi, Musai, Isaidhe Muhamedi alejhimus slam), të gjithë, përveç Muhamedit (a.s.), pasi që njerëzit të kërkojnë prej tyre që të angazhohen për ta tek Allahu i Plotfuqishëm, ata do të thonë:‘Unë sot nuk kërkoj ndihmë për askënd, përveç për veten time.’ Madje, Isai (a.s.), do të thotë:‘Unë sot kujdesem vetëm për veten time dhe nuk kërkoj ndihmë as për nënën time Merjemen, e cila më lindi.’
Transmetohet nga nëna e besimtarëve, Aishja (r.a.), se e ka pyetur Pejgamberin (savs):‘O i Dërguari i Allahut, a do ta kujtojë i dashuri të dashurin e tij në Ditën e Gjykimit?’
Pejgamberi (savs) u përgjigj: “Oj Aishe, në tre vende, i dashuri nuk do ta kujtojë të dashurin e tij (nënën, babanë, djalin, vajzën, bashkëshortin, vëllain, motrën): (1) Kur të peshohen veprat, derisa të shohëse a do të rëndojnë veprat e mira apo të këqijat, (2) Tek ndarja e librave të veprave njerëzore derisa të shohë se libri i veprave a do t’i jepet në dorën e djathtë apo të majtë, dhe (3) Në momentin kur të shfaqet një flakë e xhehenemit që do të shkojë kah njerëzit duke bërtitur me zemërim dhe do të thotë: ‘Unë jam i ngarkuar për tre grupe njerëzish (tri herë): (1) për ata që kanë pohuar se përveç Allahut ekziston zot tjetër, (2) për ata që nuk kanë besuar në Ditën e Llogaritjes, dhe (3) për kryelartët, tiranët dhe kokëfortët…”(Transmeton Ahmedi)
Në një transmetim thuhet se Aishja (r.a.), e kishte pyetur Pejgamberin (savs):“A do ta njohin njerëzit njëri-tjetrin në Ditën e Gjykimit? – d.m.th. a është e mundur që njeriunë Ditën e Gjykimit t’i njohë disa njerëz dhe të thotë: ‘Ky është djali im, kjo është nëna ime, etj.”
Pejgamberi (savs) ishte përgjigjur: ‘Po, përveç në tre raste:(1) gjatë ndarjes së libravetë veprave,(2) gjatë peshimit të vepra dhe (3) gjatë kalimit mbi urën e Siratit.”
Në këto tri raste, nëse syri i nënës bie edhe mbi djalin e saj, ajo nuk do ta njihte atë, sepse këto janë momentet e frikës dhe shqetësimit më të madh për secilin njeri individualisht.
Në situata të tjera në Ditën e Gjykimit, nëna do ta njohë djalin e saj dhe do t’i thotë: “O biri im, a nuk të ishte barku im strehë e sigurt, a nuk ishte gjiri im burim ushqimi dhe krahët e mi shtrat i rehatshëm, prandaj, a nuk do të ma kthesh sot mirësinë time, së paku me një vepër të mirë?”
Djali do të përgjigjet: “Oj nënë, ku është fati që të mund ta bëja këtë, por,unë sot po ankohem për atë që edhe ti po ankohesh.”(…)
Vëllezër të dashur!
Duke komentuar ajetet e suresel-Abese, të cilat i cituam në fillim, Ibn Ashuri, në veprën e tij Et-Tahrir vet-tenvir, thotë: “Meqenëse njeriu do të ikë atë ditë nga të afërmit e tij më të ngushtë, sepse tmerret e Ditës së Gjykimit e kërkojnë atë, do të thotë, që kur të shohëai që edhe ata më të afërmit me të nuk mund të shpëtohen nga ndëshkimi dhe frika e asaj dite, ai do të mendojë, se largimi prej tyre do t’i ndihmojë që të shpëtojë veten e tij, dhe të mos e përjetojë atë që kanë përjetuar ata, sepse e di, se edhe ai ka bërë veprime të ngjashmesi ata.Ajeti fillon me vëllain (d.m.th., ikja së pari nga vëllai në Ditën e Gjykimit) për shkak të lidhjes së tyre të fortë në fëmijëri, e cila ka krijuar intimitet dhe afërsi midis tyre, e cila ka zgjatur tërë jetën. Pastaj vijnë prindërit, sepse ata janë më afër fëmijëve të tyre. Nëna është përmendur para babait, sepse fëmija është më afër me nënën sesa me babain, për të përfunduar me gruan dhe djemtë, sepse atae formojnë bashkësinë familjare, dhe njeriu është më i afërt me ta dhe më i dashur në dynja.”
Pastaj vijnë ajetet, të cilat e përshkruajnë gjendjen e besimtarit dhe gjendjen e jobesimtarit në ditën e gjykimit. Këto ajete janë si vijon:
“Atë Ditë do të ketë fytyra që shndrisin, – të qeshura, të gëzuara.” (Abese, 38-39) Këto janë fytyrat e besimtarëve të cilat do të jenë të ndritshme, të gëzuara dhe të buzëqeshura për shkak të ndjenjës se Allahu është i kënaqur me ta dhe i ka falur, ose sepse iu është treguar vendi i tyre në xhenet, kështu që ata do të gëzohen dhe do të jenë të lumtur pasi t’i kenë provuar tmerret e Ditës së Gjykimit.
Pastaj vijnë ajetet:“Atë Ditë do të ketë (edhe) fytyra të pluhurosura, – që do t’i mbulojë errësira. Këta janë jobesimtarët, gjynahqarët.”(Abese, 40-42)
Këto janë fytyrat e jobesimtarëve, të cilat do të mbulohen nga pikëllimi, errësira dhe poshtërimi i papërshkrueshëm, për shkak seata e kuptuan dhe ishin të bindur se nuk mund t’i shpëtojnë ndëshkimit të xhehenemit i cili i pret, i cili është shumë më i keq dhe më i dhimbshëm se tmerret e Ditës së Gjykimit, të cilat ata i përjetuan.
Në të vërtetë, ajo do të jetë Dita e frikës më të madhe, kur çdo njeri do të përpiqet ta shpëtojë veten e tij, dhe kur të gjithë njerëzit do të jenë të preokupuar me gjendjen e tyre, duke kërkuar mënyrë për të shpëtuar nga xhehenemi, dhe kur çdo njeri do të shpresojë të jetë në mesin e atyre që do të trokasin në dyert e xhenetit, dhe të cilët do të jenë në xhenet përjetësisht.
Lusim Allahun e Plotfuqishëm, që të na forcojë në rrugën e Islamit, të vdesim dhe ringjallemi si muslimanë, që të na ruajë nga tmerret e Ditës së Gjykimit dhe nga vuajtjet e xhehenemit, dhe me mëshirën e Tij të na vendosë në xhenet. Amin!
Përshtati: Miftar Ajdini
